Lịch sử 2500 năm văn minh ổ khóa

01.08.2015
Tập hợp những mẩu chuyện hay về con đường phát triển của ổ khóa, những bút tích hay dấu ấn của cả một thời kỳ.

Tập hợp những mẩu chuyện hay về con đường phát triển của ổ khóa, những bút tích hay dấu ấn của cả một thời kỳ. 

Ổ khóa xuất hiện đầu tiên

Lịch sử 2500 năm văn minh ổ khóa

Ổ và chìa khóa- những vật dùng quen thuộc hàng ngày, đã được nghĩ ra từ trước khi chúa Jesus ra đời. Nó thường được nhắc đến trong các kinh cựu ước và huyền thoại. Trong cuốn Book of Nehemiah, dẫn lời về việc sửa chữa chiếc cổng cổ ở Jerusalem, vào quãng năm 445 trước Công nguyên, có đoạn: “Họ tạo ra cánh cửa từ đó, và khóa chúng lại từ đó, và cài then từ đó”. Vào lúc này, khóa được làm bằng gỗ. Thiết kế gồ ghề và to lớn, cũng chưa mang hơi hướng sử dụng như ổ khóa hiện đại. 

Ổ khóa Trung Âu thời cổ

Lịch sử 2500 năm văn minh ổ khóa

Thợ khóa và thợ lò rèn thành thạo trong tay nghề, được mời đến để làm bộ khóa cho Cung điện hoàng gia, các nhà thờ lớn nhỏ quanh vùng Âu châu. Đó là những nghệ nhân tinh xảo trong nghề nghiệp, làm được những thiết kế và chi tiết cầu kỳ, theo phong cách tôn giáo của mỗi thời kỳ.

Người gác cổng hiền lành

Ở Ấn Độ, thời của đế chế Annam, đồ vật quý giá thường được cất trong những rương gỗ lớn, đặt trên một hòn đảo nhỏ, bao quanh bởi dòng nước xiết. Ở đấy, chúng lại được canh giữ cẩn mật bởi những người gác cổng hiền lành, xung quanh là những con cá sấu đói khát, để lúc nào chúng cũng hung dữ để kiếm mồi. Bất cứ sự xâm nhập trái phép nào chắc chắn sẽ phải nhận lấy cái chết. Để đến được với kho báu, cách chính nhất là gây thuốc mê hoặc giết đi bầy cá sấu. 


>>> Tìm hiểu thêm bài viết: Đánh giá khóa điện tử nào tốt qua những đặc điểm sau


Biểu tượng cột thừng

kéo dài hàng trăm năm, cột dây thừng, làm từ các loại sợi đã được dùng để giữ chốt cho những cánh cửa lớn và khu tường bao quanh. Đến mức đã trở thành huyền thoại, cột thừng chính là một biểu tượng của sự an toàn. Vị vua Phrygia, người có tên Gordius đã cột nó đầu tiên. Và tên gọi Knotted Rope cũng được lấy từ chính tên của ngày, Gordian Knot. Những nhà tiên tri đã nghĩ ra cách tháo gỡ nó trong những chuyến chinh phục phương Đông. Cho đến khi Alexander Đại đế bất lực trong việc tháo gỡ cột thừng, ông đã cắt nó bằng lưỡi gươm của mình, tạo ra một thành ngữ, “cắt Gordian Knot”, để ám chỉ một hành động mạnh mẽ, quyết đoán, khi phương pháp mềm mỏng không còn hiệu quả.

Ổ khóa ở phương Đông

Lịch sử 2500 năm văn minh ổ khóa

Sớm được phát minh ở châu Âu và phương Tây, ổ khóa đồng sắt được lan truyền đến Trung Quốc bởi đế chế Romans. Chúng được ưa dùng vì tính tiện lợi. Chiếc chìa khóa chỉ cần tra vào ổ, xoay tròn và ấn sâu. Kiểu ổ khóa này có cấu trúc đơn giản, với một lẫy được bảo vệ bởi một hay nhiều lò xo. Để mở khóa, chiếc chìa sẽ làm nén lò xo lại, làm cho chiếc lẫy được tự do và cho phép trượt trở lại. Kiểu thiết kế này vẫn còn được dùng rộng dãi ở phương Đông đến ngày nay. Vỏ khóa thường trạm khắc tinh tế những linh vật truyền thống- như rồng, ngựa, chó, thậm chí cả trâu và hà mã. Ổ khóa cũng hay được chế tác từng cặp, với thông điệp gắn kết rõ ràng.

Thế hệ khóa đầu tiên

Lịch sử 2500 năm văn minh ổ khóa
Những chiếc khóa cơ học được chế tạo bằng gỗ, có thể xuất hiện cùng thời ở một vài nền văn minh khác nhau. Văn tự khảo cổ cho thấy 4000 năm trước, chúng đã xuất hiện ở Ai Cập. Những chiếc khóa đặt vào cửa trước, làm bằng gỗ, bao gồm một số chốt hoặc then chốt. Chìa khóa cũng làm bằng gỗ, có số lẫy chìa ra tương ứng, khớp với hàng chốt bên trong, để có thể giật mạnh trở lại. Phương pháp này còn được kế tục trong những ổ khóa răng cưa hiện đại.
 
Ổ khóa kim loại đầu tiên do những thợ thủ công người Anh làm ra, vào quãng năm 870 hoặc 900. Chúng có hàng chốt đơn giản, làm bằng sắt dưới dạng răng cưa thô, khớp với hố khóa để tránh làm giả mạo.
 
Hốc lỗ khóa răng cưa hoàn chỉnh, được những người La Mã dùng đầu tiên, với những chốt hình chữ V, tùy chỉnh với chìa để tạo độ phức tạp riêng. Đó là một cơ chế bền vững đến cả nghìn năm kế tiếp. Những chiếc khóa được lan ra sử dụng bởi chúng thật tiện lợi, lúc nào cần cũng có thể dùng được. Những thương gia cổ ở Á châu và Âu châu đã đem nó đến khắp nơi trên thế giới.
 
Những khái niệm mới về thiết bị khóa được phát triển tại châu Âu vào thế kỷ XVII. Khóa Bramah sử dụng hàng loạt các thanh trượt theo dạng vòng tròn, để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Bramah cũng chính là công ty khóa lâu đài nhất trên thế giới, và hiện giờ vẫn là nhà sản xuất khóa hàng đầu trên 200 năm tuổi.

Thiết kế khóa trong thế giới cổ

Lịch sử 2500 năm van minh ổ khóa

Thiết kế khóa một công việc lôi cuốn bậc nhất vì nó là công việc gắn liền với những đôi tay và khối óc tài hoa, điêu khắc- chạm trổ không chỉ thể hiện tưởng tượng và ước muốn của họ, mà phản ánh cả những ấn tượng văn minh đương thời. Những khuôn mẫu trải qua hàng trăm năm, được nối tiếp trong giai đoạn Phục hưng. Các thợ khóa bậc thầy đã lan tỏa ra cả châu Âu. Bởi thế, cũng thật khó để tìm ra một trường phái thiết kế quốc gia riêng lẻ, bởi đơn giản, sự hòa quyện và học hỏi lẫn nhau là một dòng chảy liên tục qua thời gian.
 
Nguồn: Sưu tầm

0
Chat Zalo